Τσάπεκ, Κάρελ

(Capec, Μάλε Σβατονοβίτσε 1890 – Πράγα 1938). Τσέχος συγγραφέας. Στην αρχή έγραφε λογοτεχνικά έργα μαζί με τον αδελφό του Γιόσεφ και στη συνέχεια επιβλήθηκε με μια σειρά πρωτότυπα μυθιστορήματα, διηγήματα και θεατρικά έργα. Την προσωπικότητά του επηρεάζουν διάφορα ρεύματα, από τον εξπρεσιονισμό έως τον πραγματισμό. Δύο είναι οι κορυφαίες αιχμές της δημιουργικής ανέλιξής του: η πρώτη είναι μια σειρά έργων όπου εκφράζει μια αντίληψη για τον κόσμο η οποία στηρίζεται σε σχετικιστικές φιλοσοφικές ιδέες και χαρακτηρίζεται από θέσεις σκληρού πεσιμισμού: πρόκειται για τα διηγήματα Το μαρτύριο του Θεού (1917) και Μαρτυρικά αφηγήματα (1921), τα μυθιστορήματα Ο Χορντουμπάλ και οι άλλοι (1933), Μετέωρο (1934) και Μια κοινή ζωή (1934), που αποτελούν τριλογία και είναι το αριστούργημά του. Από το πρώτο αυτό σημείο περνά σε μια πιο θαρραλέα στάση απέναντι στα κοινωνικά προβλήματα και σε μια έξαρση ανθρώπινης αλληλεγγύης, όπως για παράδειγμα στο μυθιστόρημα Ο πόλεμος ενάντια στις σαλαμάνδρες (1936) και στο δράμα Η Μάνα (1937). Άλλα έργα του αναφέρονται στις μεταφυσικές ανησυχίες του σύγχρονου ανθρώπου, όπως τα μυθιστορήματα Το εργοστάσιο του Απόλυτου (1922), Κρακατίτ (1924) και τα δράματα R.U.R. (1921) –στο οποίο για πρώτη φορά χρησιμοποιείται, για τον άνθρωπο-μηχανή ο όρος ρομπότ, που προέρχεται από τη σλαβική λέξη robota, δηλαδή μόχθος, εργασία– και το Υπόθεση Μακρόπουλου (1923). Από τα υποβλητικότερα ταξιδιωτικά ημερολόγιά του ξεχωρίζουν τα Γράμματα από την Ιταλία (1923). Ο Τσέχος αντιπολεμικός πεζογράφος και θεατρικός συγγραφέας Κάρελ Τσάπεκ.